Η αξιολόγηση των διαμαντιών βάσει του χρώματος, βασίζεται ουσιαστικά στην απουσία χρώματος. Ένα χημικά καθαρό και διαρθρωτικά τέλειο διαμάντι δεν έχει καμία απόχρωση,όπως μια σταγόνα καθαρού νερού, και κατά συνέπεια, υψηλότερη αξία.

Η διαβάθμιση του χρώματος ορίζεται από D έως Z, από εξαιρετικά λευκό έως στο κίτρινο ή καφέ, σε πέντε κατηγορίες.



Άχρωμα διαμάντια- Colorless (D-E-F):
Τα άχρωμα διαμάντια είναι τα πιο σπάνια και πολύτιμα. Σε αντίθεση με τους λίθους που έχουν χρώματα D/E, τα οποία είναι σχεδόν αόρατα, τα διαμάντια που έχουν F, από τη στιγμή που θα μπουν κάτω από το φακό του ειδικού, παρουσιάζουν μια σχεδόν απεριόριστη γκάμα χρωμάτων.

Σχεδόν άχρωμα διαμάντια- NearColorless (G-H-I-J):
Στην πρόσθια όψη, τα διαμάντια που ανήκουν στην κατηγορία των σχεδόν άχρωμων, δείχνουν να μην έχουν κανένα απολύτως χρώμα, ωστόσο εμφανίζουν λίγες χρωματικές αποχρώσεις αν ιδωθούν ανάποδα και απέναντι από ένα απόλυτα λευκό φόντο.

Η έλλειψη εγκλείστων και εξωτερικών ψεγαδιών ή άλλων ανάλογων χαρακτηριστικών καθορίζουν την καθαρότητα ενός διαμαντιού.

Για τον προσδιορισμό του βαθμού καθαρότητας λαμβάνονται υπόψη πέντε παράγοντες.

• Το μέγεθος: Πόσο μικρό ή μεγάλο μπορεί να είναι το έγκλεισμα εντός ενός διαμαντιού.
• Ο αριθμός: Πόσα εγκλείσματα μπορούν να εντοπισθούν μέσα σ’ ένα διαμάντι.
• Η τοποθεσία: Αυτά που βρίσκονται στις παράπλευρες επιφάνειες επηρεάζουν λιγότερο την καθαρότητα του διαμαντιού απ’ εκείνα που είναι κεντρικά ή την «καρδιά» του διαμαντιού.
• Η φύση των εγκλεισμάτων: Αν υπάρχουν μεγάλες προσμίξεις.
• Πόσο ορατό είναι το έγκλεισμα: Υπάρχουν μερικά εγκλείσματα τα οποία δεν εντοπίζονται πολύ εύκολα, κάτι που εξαρτάται από το πόσο σκούρα, λευκά ή καθαρά είναι. Τα σκούρα εγκλείσματα συνήθως βαθμολογούνται με μεγαλύτερη αυστηρότητα.

Η παγκοσμίως αναγνωρισμένη μέθοδος για περιγραφή των βαθμών καθαρότητας ενός διαμαντιού είναι αυτή που παραχωρείται από τη GIA. Σύμφωνα με την έκθεση GIA-IGI-HRD υπάρχουν πέντε βασικοί βαθμοί καθαρότητας που εξετάζονται κάτω από 10x μεγέθυνση:

FL/IF: Πρόκειται για τα αψεγάδιαστα διαμάντια που δεν παρουσιάζουν καθόλου εγκλείσματα όταν εξεταστούν σε μεγέθυνση μέχρι και δέκα φορές μεγαλύτερη από το μέγεθός τους. Το εσωτερικώς αψεγάδιαστο διαμάντι είναι εκείνο που δεν έχει καθόλου ή μόνο ασήμαντες ακαθαρσίες και καθόλου εγκλείσματα, όταν εξεταστούν κάτω από τις προαναφερόμενες συνθήκες. Ένας μικρής διάρκειας καθαρισμός συνήθως μπορεί να εξαλείψει τις περισσότερες απ’ αυτές τις ακαθαρσίες. Τα εσωτερικώς αψεγάδιαστα διαμάντια είναι πολύ σπάνια, όμορφα και ακριβά.



VVS1/VVS2: Αυτά είναι τα διαμάντια που περιέχουν απειροελάχιστα εγκλείσματα, τα οποία ακόμη κι ένας έμπειρος εκτιμητής δεν θα μπορούσε εύκολα να ανακαλύψει κάτω από το συνήθη μεγεθυντικό φακό. Αυτού του είδους τα διαμάντια θεωρούνται πολύ σπάνια και πανέμορφα.



VS1/VS2: Τ α διαμάντια αυτής της κατηγορίας περιέχουν μικρά εγκλείσματα τα οποία μπορεί να εντοπιστούν εύκολα κάτω από το μεγεθυντικό φακό ή και πολύ δύσκολα, ανάλογα με την περίπτωση. Μικροί κρύσταλλοι, προσμίξεις ή και νεφελώματα, αυτά είναι τα συνήθη εγκλείσματα που παρουσιάζονται σ’ ένα διαμάντι κατηγορίας VS. Τα διαμάντια VS είναι εξαιρετικής ποιότητας.



SI1/SI2: Τα διαμάντια αυτά περιλαμβάνουν μερικές ακαθαρσίες τις οποίες κάποιος έμπειρος εκτιμητής πολύτιμων λίθων μπορεί να διακρίνει εύκολα κάτω από το μεγεθυντικό φακό. Αυτές οι ακαθαρσίες μπορούν να είναι ακόμη διακριτές και στο όριο με το γυμνό μάτι, αλλά αυτά τα διαμάντια εξακολουθούν να είναι μεγάλης αξίας.



I1/I2/I3: Τα διαμάντια αυτής της κατηγορίας περιέχουν πολλά εγκλείσματα και ανιχνεύσιμα με το γυμνό μάτι από αρκετά μεγάλη απόσταση.

Τα διαμάντια είναι γνωστά για την ικανότητά τους να αντανακλούν το φως και για τη λάμψη τους. Η διαβάθμιση των διαμαντιών βάσει της κοπής τους, βασίζεται στον τρόπο που αλληλεπιδρά το φως με τις έδρες του κατεργασμένου λίθου και πως αυτό επηρεάζει τη λάμψη και τη φωτεινότητα του διαμαντιού.

Η κοπή του διαμαντιού είναι πολύ σημαντική για την τελική ομορφιά και αξία της πέτρας. Και από όλα τα 4C, είναι το πιο πολύπλοκο και τεχνικά δύσκολο να αναλυθεί.

Ένα διαμάντι που είναι τέλεια κομμένο θα εμφανιστεί πολύ πύρινο και λαμπερό, ενώ ένα που είναι άσχημα κομμένο θα παρουσιαστεί σκούρο και λιγότερο λαμπερό, άσχετα από το χρώμα και την καθαρότητά του.




Το κάθε διαμάντι έχει τις δικές του ξεχωριστές ιδιότητες και αναλογίες.

• Διάμετρος: Το μήκος ενός γυαλισμένου λίθου υπολογίζεται από άκρη σ’ άκρη.
• Επιφάνεια (Table): Η μεγαλύτερη στιλβωμένη όψη που βρίσκεται στην κορυφή του διαμαντιού ονομάζεται η τράπεζα.
• Κορώνα (Crown): Στην κορυφή, από όπου επεκτείνεται από την επιφάνεια μέχρι και την ζώνη βρίσκεται η κορώνα.
• Ζώνη (Girdle): Η ζώνη είναι το σημείο όπου η κορώνα και ο κώνος συναντώνται.
• Ζώνη (Pavilion): Στον πάτο, καθώς επεκτείνεται από την ζώνη μέχρι και τη στενή όψη του λίθου, βρίσκεται ο κώνος.
• Βάθος (Depth): Το βάθος υπολογίζεται από το συνολικό ύψος ενός διαμαντιού καθώς μετράται από την τράπεζα μέχρι και τη στενή του όψη.
• Μύτη (Culet): Η μικρή ή αιχμηρή όψη στην κάτω πλευρά ενός γυαλισμένου λίθου ονομάζεται μύτη.

Το καράτι (διεθνής ονομασία: carat, σύμβολο: ct) είναι μονάδα μέτρησης του βάρους πολύτιμων λίθων και ιδιαίτερα των διαμαντιών. Ένα καράτι αντιστοιχεί σε βάρος 0,20 γραμμάρια. Η λέξη καράτι ετυμολογικά προέρχεται από την Ελληνική λέξη «κεράτιον» που θα πει χαρούπι ( ο καρπός ενός δένδρου, της χαρουπιάς). Οι μικροί και ομοειδής σπόροι χαρουπιών χρησιμοποιούνταν σαν το τέλειο αντίβαρο σε σχέση με το διαμάντι πριν από την έλευση του 20ου αιώνα.

Το βάρος ενός διαμαντιού είναι σημαντικός παράγοντας και επηρεάζει άμεσα την αξία του διαμαντιού, αλλά από μόνο του δεν την καθορίζει.Δύο διαμάντια ίδιου βάρους μπορεί να διαφέρουν στην τιμή καθώς και οι τέσσερις παράμετροι αξιολόγησης παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο. Εφόσον όλοι οι παράμετροι είναι ίδιοι, όσο μεγαλύτερο είναι το διαμάντι, τόσο πιο σπάνιο είναι, άρα και ακριβότερο.